Een reis door de geschiedenis van open relaties
22 augustus 2025
Open relaties zijn helemaal van deze tijd, maar ze zijn zeker niet zomaar uit het niets ontstaan. Sterker nog, wie terugkijkt in de geschiedenis ontdekt dat het idee van liefdesrelaties buiten één vaste partner al eeuwen oud is. Terwijl de meeste mensen monogamie als de norm zien, was dat lang niet altijd zo. Tijd om samen een duik te nemen in het verleden en te ontdekken hoe open relaties zich door de eeuwen heen hebben ontwikkeld.
Vroeger, toen alles anders was
In de tijd van onze vroege voorouders was het leven in groepen heel normaal. Veiligheid en overleving bepaalden hoe mensen samenleefden, en exclusiviteit stond niet bovenaan de prioriteitenlijst. Vrijwel iedereen deelde intimiteit en zorg binnen een bredere gemeenschap. Monogamie zoals wij die kennen was hier verre van vanzelfsprekend.
Verschillende stammen en culturen hadden hun eigen systemen voor liefde en relaties. Sommige namen meerdere partners, anderen kenden afspraken die flexibel waren over seksuele contacten. Dit ging dus veel meer over het behouden van sociale bindingen dan alleen over romantiek of exclusiviteit.
Invloed van religie en samenleving
Met het ontstaan van georganiseerde religies en de opkomst van staten veranderden ook de normen rondom relaties. Religieuze teksten lieten weinig ruimte voor meerdere partners en stelden trouw en eenheid centraal. Vaak ging het bij het huwelijk om het regelen van erfopvolging, het veilig stellen van eigendom en het versterken van politieke banden. Liefde was vaak een mooi extraatje, maar niet altijd de basis.
In de middeleeuwen en daarna werd monogamie vooral in Europa steeds meer de heersende vorm. Wie afweek werd vaak sociaal veroordeeld of zelfs gestraft. Toch blijven verhalen van buitenechtelijke relaties, geheime liefdes en verboden verbindingen nooit ver weg. Mensen vonden creatieve manieren om hun verlangens toch een plek te geven.
Seksuele bevrijding en sociale veranderingen
De grote omslag kwam in de twintigste eeuw, vooral vanaf de jaren zestig. De seksuele revolutie bracht een golf van vrijheid en openheid die invloed had op ieders kijk op liefde en seks. Mensen gingen zich afvragen waarom ze voor één persoon moesten kiezen en hoe ze eerlijk konden zijn over hun gevoelens.
Mensen gingen experimenteren met nieuwe relatievormen, waaronder de open relatie en polyamorie. Het woord ‘open relatie’ betekende niet alleen dat je buiten de relatie om met anderen kon zijn, maar dat dit gebeurde met wederzijdse toestemming en in openheid.
Deze beweging werd ook versterkt door feminisme, LHBTQ+ emancipatie en onderzoeken in psychologie en sociologie. Er kwam meer ruimte voor het idee dat liefde en seks niet beperkt hoeven te zijn tot één partner en dat mensen verschillende behoeftes kunnen hebben.
Open relaties vandaag
Tegenwoordig kennen we allerlei vormen van openheid in relaties. Alles van ‘open huwelijk’ tot polyamorie en alles daartussenin. Wat ook weer uniek is, want binnen deze breedte passen mensen hun relaties precies aan hoe het voor hen werkt – geen mens is hetzelfde.
Het verleden leert ons dat open relaties eigenlijk helemaal niet zo nieuw zijn. Het is een herontdekking van iets wat er altijd al was, maar wat de maatschappij onzichtbaar maakte. Met de normen en waarden van nu komt het steeds meer op de voorgrond, en dat zal de komende jaren waarschijnlijk nog wel meer groeien.
Waar het om draait
Of je nu gelooft in één liefde voor het leven of meerdere, de geschiedenis laat zien dat de mens flexibel is. Liefde, vertrouwen en openheid zijn altijd al de sleutel geweest. Vandaag de dag geeft het kiezen voor een open relatie jou en je partner de vrijheid om samen te bepalen wat werkt – met respect voor elkaars gevoelens en grenzen.
Een mooie gedachte is dat je hiermee eigenlijk gewoon deelneemt aan een eeuwenoude traditie van liefde en verbinding. Niet gek, toch?
Bronnen
https://dit.eo.nl/artikel/open-relaties-polyamorie-monogamie-relaties-verleden-tijd
https://www.plukdeliefde.nl/onderzoek/hoeveel-polyamoristen-er-nederland-en-vlaanderen/
https://www.attractiongym.nl/open-relatie/
https://suzanneallegonda.nl/open-relatie-tips-voor-beginners/
https://www.eoswetenschap.eu/psyche-brein/zijn-wij-wel-gemaakt-om-monogaam-te-zijn
https://psycholoog.nl/blogs/kan-een-open-relatie-werken/
https://www.vice.com/nl/article/we-vroegen-stellen-waarom-ze-voor-een-open-relatie-kozen/
https://www.npo3fm.nl/nieuws/human/b73214a1-7c4d-481c-bdc0-51c2cb355f44/artikel-open-relaties-laten-werken